Poczynając od dnia 07 listopada 2019 roku funkcjonuje przepis art. 271¹ kpc, który pozwala na przesłuchanie świadka na piśmie. Przepis jest bardzo lakoniczny i zgodnie z nim, jeżeli sąd tak postanowi, przesłuchanie świadka następuje na piśmie.
Wprowadzenie stanu zagrożenia epidemiologicznego spowodowało, że znaczenie tego przepisu może znacznie wzrosnąć. Do czasu wprowadzenia stanu epidemii tylko jeden raz zdarzyło mi się z niego skorzystać. Obecnie sytuacja może drastycznie się zmienić.
Od razu zaznaczę, że w kodeksie nie znajdziecie listy przypadków, które jednoznacznie wskazywałyby, kiedy przesłuchanie świadka na piśmie jest wskazane. Decyzja o tym, czy przesłuchanie na piśmie jest uzasadnione, należy wyłącznie do sądu. Dlatego jeżeli zależy Ci na tym, aby świadek nie musiał przyjeżdżać do sądu, powinieneś użyć wszelkich argumentów, które mogą wpłynąć na pozytywną decyzję sędziego i przesłuchanie świadka na piśmie.
Żeby doprowadzić do przesłuchania świadka na piśmie po pierwsze musisz złożyć odpowiedni wniosek.
Wniosek o przesłuchanie świadka może być złożony do protokołu na rozprawie albo na piśmie.
Jak w przypadku każdego wniosku dowodowego musisz wskazać, jakie fakty świadek zezna. Na marginesie przypominam, że po reformie kodeksu postępowania cywilnego świadkowie zeznają na fakty, a nie na dowody. Nie wystarczy zatem podać ogólnych okoliczności, na jakie świadek zezna np. ,,na okoliczność, który z małżonków ponosi winę za rozpad pożycia”. Obecnie musisz podać konkretne fakty, jakie świadek zezna np. fakt zdrady przez pozwanego, nadużywania alkoholu przez pozwanego, pobicia powódki itp.
Fakty powinny być istotne w sprawie. Musisz pamiętać, że w sprawie rozwodowej najczęściej starasz się udowodnić, z jakich przyczyn rozpadło się pożycie małżeńskie i kto ponosi za to winę. Jeżeli zawnioskujesz przesłuchanie świadka na okoliczności nieistotne dla sprawy, ryzykujesz że sąd oddali twój wniosek dowodowy.
Z klientami analizujemy, który dowód jest dla sprawy naprawdę ważny i tylko takie wnioskujemy do sądu. Narażenie się na oddalenie wniosku dowodowego przez sąd to jedno, ale gorsze może okazać się ,,zarzucenie” sądu niepotrzebnymi wnioskami dowodowymi, które spowodują przedłużenie procesu. Zakładam, że nie zależy Ci na tym, aby proces rozwodowy ciągnął się latami. Jeżeli chcesz sprawnie poprowadzić proces, musisz przesiać ziarna od plew i skierować do sądu tylko sensowne wnioski dowodowe.
Po właściwym sformułowaniu tezy dowodowej należy podać powody, dla których świadek nie może pojawić się w sądzie.
Stan epidemii jest nadzwyczajną okolicznością, która zdecydowanie utrudnia przemieszczanie się oraz stawiennictwo w sądzie. Możesz więc uzasadnić konieczność przesłuchania świadka na piśmie stanem zagrożenia epidemiologicznego.
Odnośnie innych sytuacji uzasadniających przesłuchanie na piśmie – możesz próbować zawsze, ryzykujesz tylko oddaleniem wniosku.
Jak już pisałam, możliwość przesłuchania świadka na piśmie wprowadzono niedawno bo w listopadzie zeszłego roku. Cztery miesiące później sądy zawiesiły pracę z uwagi na stan epidemii; wszystko to sprawiło, że brak jest jakiegokolwiek orzecznictwa na temat pisemnego przesłuchania świadka. Brzmienie przepisu w jednoznaczny sposób wskazuje, że jego zastosowanie zależy tylko i wyłącznie od zdania sędziego.
Zatem zasadność Twojej argumentacji będzie decydował o tym, czy sąd przychyli się do Twojego zdania.
Kiedy wnioskować przesłuchanie świadka na piśmie (poza stanem epidemii)? Przykładowo gdy:
– świadek przebywa za granicą albo w znacznej odległości od sądu,
– stan zdrowia lub liczne obowiązki służbowe nie pozwalają mu na stawiennictwo w sądzie.
Jeżeli sąd zdecyduje o dopuszczeniu dowodu z przesłuchania świadka na piśmie, powinien zobowiązać strony do przygotowania listy pytań do świadka.
Następnie sąd wyśle do świadka formularz, w którym m.in. pouczy świadka o obowiązku zeznania prawdy i odpowiedzialności za składanie fałszywych zeznań oraz przedstawi listę pytań na jakie świadek ma odpowiedzieć.
Wzór formularza znajdziecie na końcu wpisu.
Należy się spodziewać, że orzecznictwo w zakresie stosowania art. 271(1) kpc będzie przeróżne. Niektórzy sędziowie mogą dopuszczać przesłuchanie świadka na piśmie tylko w wyjątkowych sytuacjach – za takim podejściem przemawia zasada bezpośredniości procesu. Inne sądy mogą sięgać po taką formę przesłuchania często i gęsto.
Oczywiście nadal funkcjonują przepisy, jakie sądy miały do dyspozycji przed nowelizacją w sytuacjach, kiedy przesłuchanie świadka na sali rozpraw napotykało na przeszkody. Sąd może przesłuchać świadka w miejscu zamieszkania lub w ramach pomocy sądowej – przed sądem właściwym dla miejsca zamieszkania świadka.
Należy pamiętać że przesłuchanie na piśmie pozbawia zeznania świadka spontaniczności i elementu zaskoczenia, jakie pytania drugiej strony mogą u świadka wywołać. Świadek niestety będzie znał wszystkie pytania i będzie miał dużo czasu, aby przemyśleć odpowiedzi (i nie daj Boże skonsultować ze stroną).
Opisane możliwości przesłuchania na piśmie nie dotyczą strony.
O tym co zrobić gdy strona nie może stawić się osobiście w sądzie możesz przeczytać tutaj.
Dowody z przesłuchania świadka nie powinny być jedynymi w sprawie; o tym jakie inne wnioski dowodowe w sprawie rozwodowej możesz złożyć pisałam niejednokrotnie np. tutaj i tutaj.
Dzień dobry!
{ 0 komentarze… dodaj teraz swój }