Zaprzeczenie ojcostwa wg nowych zasad

Zmiany w kodeksie rodzinnym

Temat zmian w kodeksie rodzinnym i opiekuńczym nie schodzi ostatnio z pierwszych stron mediów. Głównym tematem są oczywiście alimenty natychmiastowe oraz obowiązkowe posiedzenia mediacyjne w sprawach rozwodowych. Postaram się w najbliższych dniach wrócić do tych kwestii, w szczególności odnośnie zagrożeń, jakie upatruje w nowych rozwiązaniach.

Tymczasem w dniu 26 czerwca rząd skierował do sejmu kolejny projekt zmian w kodeksie rodzinnym, który na wprowadza rewolucyjne zmiany dotyczące zaprzeczenia ojcostwa.

Według projektu mężczyźni będą mieli więcej czasu na wystąpienie z pozwem o zaprzeczenie ojcostwa.

Zaprzeczenie ojcostwa po staremu

Przypomnę, że  jeżeli dziecko urodziło się w czasie trwania małżeństwa albo przed upływem trzystu dni od jego ustania lub unieważnienia, domniemywa się, że pochodzi ono od męża matki. Przepis ten reguluje tzw. domniemanie ojcostwa i co do zasady nie ulegnie od zmianie.  Tłumaczenie  tego zapisu  oznacza, że  jeżeli dziecko urodziło się w trakcie małżeństwa albo w ciągu 300 dni od uprawomocnienia się wyroku rozwodowego, mąż matki wpisywany jest automatycznie do aktu urodzenia jako ojciec.

W takiej sytuacji, jeżeli mąż matki nie jest ojcem biologicznym dziecka, powinien wystąpić z powództwem o zaprzeczenie swojego ojcostwa.

Według obecnie obowiązujących przepisów termin do wniesienia powództwa o zaprzeczenie ojcostwa wynosi  6 miesięcy od dnia, w którym mężczyzna dowiedział się o urodzeniu dziecka. Ostatnie zdanie jest szalenie istotne i sprowadza się do tego, że jeśli mężczyzna w ciągu 6 miesięcy od dnia w którym dowiedział się o przyjściu na świat dziecka nie wystąpił z pozwem o zaprzeczenie, nie może tego zrobić później.

Tymczasem nagminne są sytuacje, kiedy mężczyzna wie o urodzeniu dziecka, nie ma jednak pojęcia że nie jest jego ojcem.  Przecież nikt ,,na wszelki wypadek” nie będzie robił badań genetycznych dziecka. Kiedy po jakimś czasie mężczyzna odkrywa, że w okresie poczęcia żona współżyła z innym partnerem, z reguły jest za późno na odkręcanie sprawy ojcostwa. Jeżeli mąż matki dziecka dowie się, że nie jest ojcem dziecka w terminie późniejszym aniżeli 6 miesięcy od czasu kiedy dowiedział się o fakcie urodzenia dziecka, nie ma możliwości zaprzeczenia ojcostwa.

Pamiętam klienta, który przyszedł do mnie zrozpaczony ponieważ żona poinformowała go, że nie jest ojcem dziecka po upływie 6 miesięcy od porodu. Sprytna małżonka celowo ,,przeczekała” z tą radosną informacją. Niestety, nie mogliśmy wystąpić o zaprzeczenie ojcostwa.

W tamtym przypadku, na szczęście, udało się przekonać prokuratora, aby wystąpił o zaprzeczenie ojcostwa. Prokurator może bowiem wystąpić z takim pozwem w każdym czasie, o ile uzna że jest to zgodne z dobrem dziecka. Ponieważ dziecko było jeszcze bardzo małe i nie nawiązała się więź emocjonalna z ojcem, nasz plan się powiódł. Jednak w większości przypadków prokurator uznaje, że nie leży w interesie dziecka zaprzeczanie ojcostwa. W szczególności nie leży w interesie dziecka pozostawanie bez alimentów i środków utrzymania, jakie dotychczasowy tata płaci. Interes rzekomego ojca nie podlega ochronie.

I to ma się zmienić.

Zaprzeczenie ojcostwa po zmianach

Obecna zmiana wprowadzana w art. 64 krio jest wręcz rewolucyjna.

Dzień, w którym mężczyzna dowiedział się, że nie jest ojcem dziecka wyznacza początek biegu terminu do wystąpienia z pozwem o zaprzeczenie ojcostwa (a nie dzień w którym dowiedział się o urodzeniu dziecka).

Termin na wystąpienie z pozwem został przedłużony do jednego roku (z 6 miesięcy).

Można oczywiście zastanawiać się, jak ustalić moment, w którym mężczyzna dowiaduje się, że nie jest ojcem dziecka.

Według mnie najbardziej przekonywująca jest wersja, że dopiero z chwilą zapoznania się z wynikami badań genetycznych można mieć pewność o pochodzeniu dziecka. Do tego momentu możemy mówić jedynie o ewentualnych wątpliwościach dotyczących pochodzenia dziecka.

Należy dodać, że wystąpienie z pozwem o zaprzeczenie ojcostwa nie będzie możliwe po uzyskaniu przez dziecko pełnoletności.

Projekt ustawy o zmianie kodeksu rodzinnego i opiekuńczego wpłynął do Sejmu w dniu 26 czerwca 2019 roku, w dniu 02 lipca 2019 roku został skierowany do pierwszego czytania na posiedzeniu sejmu.

Ustawa wejdzie w życie po 30 dniach od ogłoszenia.